جهاد در عرصه اقتصاد(1)

  مقدمه:

 درمدیریت کلان جامعه، تمام عرصه ها اعم از فرهنگ،سیاست،اقتصاد، اجتماع ،هنر وروابط بین الملل به هم پیوسته اند وچنان چه یکی از این عرصه ها ضعیف باشد سایر بخش ها را دچار آسیب می کند اما در بیان پیشوایان معصوم علیهم السلام ونیز گواه دانشوران جامعه شناسی زیر بنای پیشرفت همه جانبه ؛پیشرفت اقتصادی یا همان فقر زدایی است.

بیان نورانی پیامبر گرامی اسلام (ص)که می فرمایند:«کادالفقر ان یکون کفرا» [1] به روشنی اهمیت ومحوریت اقتصاد در پیشرفت فرهنگ واجتماع را بیان می کند.

با پیشرفت اقتصاد،جامعه رو به رشد، با تحرک ، بانشاط پیش می رود. درجامعه ی با اقتصاد سالم وکامل،جوانان به هنگام مشغول کار می شوند ودرآمد مناسبی را خواهند داشت که در پرتو آن ازدواج های به موقع وآگاهانه شکل می گیرد وبنیان خانواده محکم واستوار می شود.

در پرتو رونق اقتصادی ،هیچ بیکاری در جامعه نخواهد ماند که به بیان روایات ونیز گواه جامعه شناسان ،بسیاری از مشکلات فرهنگی،اجتماعی وحتی سیاسی زاییده بیکاری هاست.

ریشه بسیاری از ناهنجاری هااعم از فساد،فحشا ،سرقت،اغتشاش ها،نارضایتی ها وهمه وهمه در بیکاری ورکود اقتصاد جوامع است.

ازپیامبر گرامی اسلام (ص) نقل شده است که: «خداوند از جوان بیکار بیزار است .» این جمله گهر بار از اصول وارکان بسیار حیاتی علوم اجتماعی به شمار میرود.

حضرت علی علیه السلام نیز از بین تمام دل نگرانی هایی که می توانستند برای فرزندشان محمد حنفیه داشته باشند ، این مهم را نیز متذکر می شوند:« اى فرزند! من از تهیدستى بر تو هراسناکم ، از فقر به خدا پناه ببر ، که همانا فقر ، دین انسان را ناقص ، و عقل را سرگردان ، و عامل دشمنى است. »[2]

به بیان دیگر، جهاداقتصادی ، پروسه ای است که ، خرد ورزی ، معرفت دینی ، رفتار مخلصانه دینی ،رفاه عمومی ، زدودن بسیاری از تخلفات و جرم ها و عداوت ها و ... را به ارمغان می آورد .

انقلاب اسلامی ایران که انقلاب فرهنگی است؛ تحول اساسی وبنیادین در تمام عرصه ها را نشانه رفته و برقراری عدالت اجتماعی ورفع فاصله طبقاتی از جمله آن است وصد البته تحولات همه جانبه باید قرین هم وپا به پای هم باشند اما اقتصاد در این میان حرف اول را می زند.از این روی بیش از همیشه وپیش از همه باید اقتصاد کشور سرآمد کرد تا زمینه تحقق آرمان های مقدس نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم آید.

رهبر فرزانه انقلاب اسلامی،دهه چهارم انقلاب اسلامی را دهه پیشرفت وعدالت نامیدند ودر سال های اخیر راهبردهایی برای رسیدن به آن آرمان را تعیین وتبیین فرمودند.

نوآوری وشکوفایی بستر مهم تحقق پیشرفت وعدالت است واصلاح الگوی مصرف در جامعه ای که اسراف به فرهنگ عمومی تبدیل شده از حیاتی ترین راهبردهای فرهنگ اقتصادی

به شمار می رود و همت مضاعف وکار مضاعف در آغازین سال های دهه چهارم انقلاب اسلامی موانع رونق اقتصاد را رفع می کند.

اعلام رضایت رهبر فرزانه انقلاب از تحقق این استراتژی ها در سالهای گذشته وتعیین راهبرد حیاتی«جهاد اقتصادی» گویای این واقعیت است که به لطف خدا وعنایت بقیت الله الاعظم (عج) زمینه ها ،مولفه هاوبستر های رونق اقتصادی در جامعه ما فراهم است و فقط نیاز مند جهاد همگانی برای تعالی اقتصاد است.

مردم ومسئولان دلسوز نظام ،فرمان هوشمندانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی را «آماده باش همگانی» برای حرکت در جهت تعالی اقتصاد اسلامی می دانند واز همان آغازین روز های سال با اعلام آمادگی وفرهنگ سازی، خیزش مناسبی در این مسیر برداشته اند.

در این گذر وظیفه رسانه ها،ایجاد دغدغه علمی برای کارشناسان ونظریه پردازان،وتبدیل این نظریه به عزم ملی وفرهنگ عمومی است وبه یقین شبکه های مختلف صدا وسیما هریک برابر ماموریت ورسالت خویش در این راستا ایفای نقش خواهند کرد.

رسانه دینی رادیو معارف نیز باسایر دستگاه ها همگام خواهد شد تا علاوه بر تبیین راهبرد«جهاد اقتصادی»از منظر رهبر فرزانه انقلاب ،راهکارها ،برنامه هاوگام های این راهبرد را از دیدگاه اقتصاد اسلامی مورد کنکاش قرار دهد .

نوشتار پیش روی،مروری است به محورهای بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در این زمینه وموضوعات قابل بررسی در عرصه جهاد اقتصادی.

کلید واژه: جهاد اقتصادی،گام بزرگ پیشرفت وعدالت

متن پیام نوروزی سال 1390مقام معظم رهبری

بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم

یا مقلّب القلوب والأبصار، یا مدبّر اللّیل و النّهار، یا محوّل الحول و الأحوال، حوّل حالنا الیاحسن الحال.

عید سعید نوروز و فرا رسیدن بهار و سال نو را به همه‌یهم‌میهنان عزیزمان در سراسر كشور و همچنین به همه‌ی ایرانیانی كه در كشورهای دیگر،در سراسر جهان ساكن هستند و همچنین به ملتهای دیگری كه برای نوروز ارزش و احترامقائل هستند، تبریك عرض میكنم. بخصوص تبریك میگویم به افراد و خانواده‌هائی كه درخدمت كشور، در خدمت انقلاب و در خدمت نظام قرار دارند؛ خانواده‌ی شهیدان عزیز،جانبازان و خانواده‌های آنها، خانواده‌ی مأمورانی كه در این روزها كه همه درخانه‌های خود مجتمعند، آنها سر كارهای حساس و مهم خود حضور دارند و از حضور درخانواده‌های خود محرومند. امیدوارم به فضل و رحمت الهی ان‌شاءالله ملت ایران سالشاد و سرشار از بركت و نعمت را در پیش داشته باشند و در همه‌ی میدانها موفق وسربلند و پیروز باشند.

دعا برای نجات مسلمانان جهان:

البته حوادث تلخی كه در برخی از كشورها نسبت به مردمانجام میگیرد ـ در بحرین نسبت به مردم عزیز آنجا، در یمن، در لیبی ـ عید را بر ماگوارا نمیكند و مانع از این است كه انسان شادی عید را بتمامه احساس كند. امیدواریمخداوند متعال برای این ملتها ـ ملت بحرین، ملت یمن، ملت لیبی ـ فرج عاجلی برساند ودشمنان ملتها را با عقوبت خود مجازات كند.

جلوه های تحقق همت مضاعف وکار مضاعف در سال 1389 از نگاه مقام معظم رهبری:

عید نشانه‌ی حركت طبیعی انسان درطول سال و ماه و روز و شب است و چون این حركت باید به سمت كمال و تعالی باشد، هرعیدی یك مقطعی است برای اینكه انسان بتواند یك مرحله‌ی جدیدی را آغاز كند. ما ملتایران به توفیق الهی و به فضل پروردگار در سال 89 توانستیم كارهای بزرگی را انجامدهیم. ما سال 89 را به نام«سال همت مضاعف و كارمضاعف»نامگذاری كردیم. خوشبختانه در سرتاسر سال، این شعار تحقق عملی پیدا كرد.

میتوانم ادعاكنم كه یكی از شعارهائی كه در طول این سالها بیشترین بهره را از توجه مردم ومسئولان و عمل آنها و انطباق وضعیت كشور با خود دارا بود و برد، همین شعار«همت مضاعف و كارمضاعف»بود، كه واقعاً ملت و دولت خوشبختانه در این كار، در این حركت سالیانه،همت مضاعف و كار مضاعف را نشان دادند. ما در زمینه‌های اقتصادی، در زمینه‌هایسیاسی، در زمینه‌ی حضور عظیم و پرشكوه مردم در عرصه‌های مختلف سیاسی و انقلابی، درعرصه‌ی علم و فناوری و در عرصه‌ی سیاست خارجی، در بخشهای مختلف، خوشبختانه كارهایبزرگی را شاهد بودیم كه هم مسئولین كشور، قوه‌ی مجریه، قوه‌ی مقننه و قوه‌ی قضائیهانجام دادند؛ بخصوص قوه‌ی مجریه در این دورانِ یكساله كارهای بزرگی را انجام دادندكه از جمله‌ی آنها همین مسئله‌ی حساس و بزرگ هدفمندی یارانه‌ها‌ست، كه این كار بزرگرا شروع كردند و امیدواریم ان‌شاءالله با موفقیت كامل این كار به انجامبرسد.

حرکت درجاده‌ی پیشرفت و تعالی:

آنچه كه من از مجموع احساس میكنم، این است كه كشور ما بحمدالله درجاده‌ی پیشرفت و تعالی حركت خوبی را آغاز كرده است. البته این حركت كه روز‌به‌روزهم شتاب بیشتری گرفته است، ناشی از زحمات و تلاشهای مسئولان و ملت در طول سالیانمتمادی است؛ اما خوشبختانه این حركت هرچه گذشته است، شتاب بیشتری پیدا كرده است.

منحنی رشد علمی ایران:

مثلاً در عرصه‌ی تولید علم، طبق آمارهائی كه مراكز متخصص جهانی و مراكز بین‌المللی اعلام میكنند، مشاركت كشور ما در پیشرفت علمی و تولید علم در دنیا بیش از یازدهدرصد است؛ در حالی كه ما یك درصد مردم دنیا هستیم و كشوری كه بعد از ما در اینمنطقه بیشترین نصیب را داشته است، كمتر از شش درصد پیشرفت داشته است. بنابراینپیشرفت كشور در عرصه‌های مختلف بحمدالله خیلی خوب بوده است. این حركت شتاب‌آلود وهمراه با جدیت و همت، ان‌شاءالله بایستی ادامه پیدا كند.

راهبرد ملی در سال 1390:

آنچه كه در عرصه‌یمجموعه‌ی مسائل كشور انسان مشاهده میكند، كه در سال 90 باید ما آن را وجهه‌ی همتخودمان قرار بدهیم، این است كه از جمله‌ی اساسی‌ترین كارهای دشمنان ملت ما و كشورما در مقابله‌ی با كشور ما، مسائل اقتصادی است. البته در عرصه‌ی فرهنگی هم فعالند،در عرصه‌ی سیاسی هم فعالند، در عرصه‌ی انحصارات علمی هم فعالند، اما در عرصه‌یاقتصادی فعالیت بسیار زیادی دارند. همین تحریمهائی كه دشمنان ملت ایران زمینه‌سازی كردند یا آن را بر علیه ملت ایران اعمال كردند، به قصد این بود كه یك ضربه‌ای برپیشرفت كشور ما وارد كنند و آن را از این حركت شتابنده باز بدارند. البته خواسته‌ی آنها برآورده نشد و نتوانستند از تحریمها آن نتیجه‌ای را كه انتظار داشتند، بگیرندو تدابیر مسئولان و همراهی ملت بر ترفند دشمنان فائق آمد؛ اما دنبال میكنند. لذااین سال جاری را كه از این لحظه آغاز میشود، ما بایستی متوجه كنیم به اساسی‌ترینمسائل كشور، و محور همه‌ی اینها به نظر من مسائل اقتصادی است. لذا من این سال را«سال جهاد اقتصادی»نامگذاری میكنم و از مسئولان كشور، چه در دولت، چه درمجلس، چه در بخشهای دیگری كه مربوط به مسائل اقتصادی میشوند و همچنین از ملتعزیزمان انتظار دارم كه در عرصه‌ی اقتصادی با حركتِ جهادگونه كار كنند، مجاهدتكنند. حركت طبیعی كافی نیست؛ باید در این میدان، حركت جهشی و مجاهدانه داشته باشیم.

توجه دارید كه ما الان در این ساعت داریم وارد سومین سال دهه‌ی پیشرفت و عدالت میشویم. البته هم در زمینه‌ی پیشرفت و هم تا حدود زیادی در زمینه‌یعدالت كارهای خوبی انجام گرفته است، لیكن حركت ما باید به نحوی باشد كه بتوانیم ایندهه را به معنای حقیقی كلمه مظهر پیشرفت و مظهر استقرار عدالت در كشورمان قراربدهیم. خوشبختانه با این حركتی كه در دنیای اسلام به ‌وجود آمده است، انسان احساسمیكند كه این دهه به توفیق پروردگار برای منطقه هم دهه‌ی پیشرفت و دهه‌ی عدالتخواهد بود.

امیدواریم خداوند متعال شما ملت عزیز را، شما مسئولان عزیز را،شما جوانان مؤمن و خوش‌روحیه و فعال و بااستعداد را مشمول لطف خود و مشمول ادعیه‌یزاكیه‌ی حضرت بقية‌الله (ارواحنا فداه) قرار بدهد. یاد شهدای عزیزمان را، یاد امامبزرگوار را گرامی می داریم و امیدواریم خداوند به بركت ارواح طیبه‌ی این بزرگوارانملت ایران را مشمول رحمت و فضل و بركت و رضوان و غفران خود قراردهد. والسّلام علیكم و رحمةالله و بركاته